Εγχειρήσεις Εγκεφάλου στην Αρχαία Ελλάδα

Ζωηρή εντύπωση σε όλον τον κόσμο έχει προκαλέσει η είδηση για την εύρεση του ανδρικού κρανίου στην Αρχαία πόλη της Χίου.

Αναφερόμαστε στο πολύ σημαντικό εύρημα, κρανίο, στο οποίο υπήρχαν ίχνη λεπτής χειρουργικής επέμβασης που έγινε όμως 250 χρόνια πριν την αρχή της χριστιανικής χρονολόγησης.

Το έτος -250. Συγκεκριμένα βρέθηκε ανδρικό κρανίο με οπή διαμέτρου 1.62 εκατ. στο αριστερό βρεγματικό οστό, που δείχνει ότι ο άνδρας είχε υποστεί λεπτή εγχείρηση εγκεφάλου, γεγονός που επιβεβαιώνει το υψηλό επίπεδο της Αρχαίας Ελληνικής Ιατρικής.

Η αναγνώριση του τρυπανισμού οφείλεται στον ανθρωπολόγο συνεργάτη της Κ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, κ. Αστέριο Αηδόνη.

Το παράξενο είναι ότι τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης έμαθαν την τόσο σημαντική είδηση από τους Τάιμς του Λονδίνου, όπου πρωτοδημοσιέυτηκε και έκανε τον γύρο του κόσμου, το δε υπουργείο Πολιτισμού, μετά τις διαστάσεις που έλαβε το θέμα και την δημοσιοποίηση του από τους Τάιμς του Λονδίνου, έβγαλε ανακοίνωση με την οποία συνιστά να αποφεύγεται να εξαχθεί συμπέρασμα και οι τόνοι να διατηρούνται χαμηλοί. Και όμως από όλους αναγνωρίζεται ότι πρόκειται για εύρημα σημαντικό για την Ιστορία της Ιατρικής και επιβεβαιώνει τα κείμενα του Ιπποκράτη.

Τα ίχνη του κρανιοτρύπανου στο κρανίο του ηλικίας περίπου 50 ετών άνδρα δείχνουν ότι το επίπεδο ιατρικής γνώσης ήταν υψηλό, η δε μακροσκοπική εξέταση έδειξε την επιβίωση του ανθρώπου εκείνου επί μακρόν και μετά την επέμβαση. Ο Ανθρωπολόγος Αστέριος Αηδόνης, που εξέτασε το εύρημα, το οποίο χρονολογείται περί το -250 αναφέρει: «Υπάρχει μια οπή δυο εκατοστών στο αριστερό πίσω μέρος του κρανίου, η οποία φαίνεται πως επουλώθηκε με τον χρόνο. Τούτο το γεγονός δείχνει, πως ο ασθενής έζησε μετά την επέμβαση, ενώ ελάχιστα είναι τα σημάδια μόλυνσης. Πρόκειται για μια πολύ λεπτή επέμβαση, ακόμη και για τα σημερινά δεδομένα. Και οι πρώτες έρευνες του κρανίου, μας κάνουν να πιστεύουμε πως ο άνθρωπος έζησε πέντε ή έξι χρόνια μετά την επέμβαση και πέθανε περίπου πενήντα ετών». Το συγκεκριμένο εύρημα στην Χίο, παρά την εξέχουσα σημασία του, δεν είναι μοναδικό. Ανάλογη περίπτωση έχει αναφερθεί επίσης στις Αρχάνες της Κρήτης.

Η ανασκαφή έγινε σε ιδιωτικό οικόπεδο στην περιοχή Ατσικής, όπου εκτείνεται η ελληνιστική νεκρόπολη της Αρχαίας Χίου, όπου εντοπίστηκαν και κιβωτιόσχημοι τάφοι του -2ου αιώνα. Στους 4 τάφους του οικοπέδου, που δεν είναι οι πρώτοι που ανακαλύπτονται στην περιοχή όπου βρέθηκε το εν λόγω κρανίο, βρέθηκαν ισάριθμοι σκελετοί, τριών ανδρών και μιας γυναίκας. Στον έναν μάλιστα υπήρχαν και κτερίσματα. Ένα διάδημα και μία ζώνη στολισμένα με φύλλα χρυσού. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, πρόκειται μάλλον για τάφους εύπορου κατοίκου και των υπηρετών του, που έζησαν πριν από 2260 χρόνια!
Αλήθεια… αποτελεί πολυτέλεια να ρωτήσουμε για την τύχη του κρανίου; Όπως πληροφορηθήκαμε, και πάλι στην Χίο στην περιοχή Μ. Λημνιώνα είχε βρεθεί προϊστορικό «μαμούθ» που έφυγε για μελέτη και «εξαφανίστηκε» σε κάποια διαδρομή μεταξύ εργαστηρίων και το πιθανότερο σήμερα κοσμεί κάποιο ξένο μουσείο…


Πηγή: Περιοδικό «Ελλάνιον Ήμαρ», τεύχος #23ο, σελ. 62, του Σωτήρη Οικονόμου Δασκάλου-Συγγραφέα.