Πέμπτη 27 Οκτωβρίου 2016

Ζήτημα ευθύνης


της Δανάης Καρδαρά

Οι εφημερίδες και οι τηλεοράσεις δεν έχουν τίποτα πλέον να πουν. Ας μείνουν λοιπόν στην άκρη γιατί κατάντησε σιχαμένη η κατασκευασμένη στα μέτρα τους πραγματικότητα. Ούτως ή άλλως οι άνθρωποι δεν είναι νούμερα και ποσοστά, ούτε κατηγορίες – ποτέ δεν ήταν, ποτέ δε θα’ ναι-. Είναι μονάχα άνθρωποι. Άνθρωποι που στάθηκαν στο ύψος τους απέναντι στο κράτος, στήριξαν πολλά σ’ αυτό και θα’ πρεπε να έχουν δικαίωμα σε μια καλή ζωή, σε μιαν υποτυπώδη αξιοπρέπεια. Μια βόλτα στους δρόμους ή μια συζήτηση με φίλους αρκούν για να έρθει κανείς αντιμέτωπος με την άθλια πραγματικότητα μιας κοινωνίας άρρωστης και σαφώς, ετοιμοθάνατης.

Και τι σημαίνει άραγε σήμερα η έννοια ‘’κράτος’’; Για ποιο κράτος μπορούμε να μιλάμε από τη στιγμή που οι άνεργοι αποτελούν την πλειοψηφία, οι εργαζόμενοι αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα με μισθούς κωμικοτραγικούς σε εργασιακά περιβάλλοντα ωμής εκμετάλλευσης και το χειρότερο, από τη στιγμή που υπάρχουν άνθρωποι που γυροφέρνουν τα σκουπίδια για λίγη τροφή; Δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα άπληστο κατά τα άλλα παρά-κράτος ανέχειας που του κόβεις ένα κεφάλι, για να φυτρώσουν άλλα δύο. Το μπαλόνι της περιβόητης ανάπτυξης δε ξεφούσκωσε απλώς, αλλά έσκασε πανηγυρικά κάνοντας εκκωφαντικό θόρυβο. Μιλάμε πλέον με φειδώ για το παρόν, αλλά το σοβαρότερο είναι ότι δεν μπορούμε ούτε κατά διάνοια να σχεδιάσουμε το μέλλον. Οπότε, σε ποια σιγουριά μπορούμε να στηριχτούμε και σε ποια ελπίδα να πιστέψουμε; Κι όταν η ελπίδα χάνεται, τι απομένει;

Κι εμείς τι κάνουμε; Διότι από την αρχή πίστευα, όπως και πολλοί άλλοι, ότι η αντίδρασή μας απέναντι στην νέα πραγματικότητα που διαμορφώθηκε σαρωτικά τα τελευταία χρόνια, θα ήταν καθοριστική. Μα, εμείς δεν αντιδράσαμε, παρά μόνο δεχτήκαμε παθητικά το ρόλο του κακομοιριασμένου θύματος και σαν να μας βόλευε κιόλας λιγάκι. Αγνοήσαμε τις ευθύνες μας και άβουλοι δώσαμε όλη μας την ενέργεια στο να παπαγαλίζουμε κατηγορίες εναντίων όσων στην ουσία επιτρέψαμε εμείς οι ίδιοι να κινούν τα νήματα της μοίρας μας. Φτάσαμε στο σημείο να είμαστε οι θεατές της ζωής μας και όχι οι πρωταγωνιστές, όντας ανίκανοι να χειραφετηθούμε και να αναλάβουμε τα ηνία  και υπομένοντας στωικά τη στασιμότητα και την απουσία οποιασδήποτε εξέλιξης.

Πέραν αυτών, η μιζέρια μάς γονάτισε πανηγυρικά – αυτή η σύγχρονη μάστιγα. Γίναμε ανήμπορα έρμαια της ίδιας μας της δυστυχίας και πλέον ανεχόμαστε μοιρολατρικά μια πραγματικότητα –τη δική μας!- την οποία σίγουρα δεν αγαπάμε, αλλά αδιαμαρτύρητα την καταπίνουμε και συμβιβαζόμαστε μαζί της. «Μεροδούλι – μεροφάι» και «Έτσι έχουν τα πράγματα, τι να κάνουμε τώρα;» οι σύγχρονοι ύμνοι όλων. Και το κράτος-Λερναία Ύδρα, όλο να θεριεύει, να μας καταπατά και να νικά.

Όμως, τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν, να σπάσει ο φαύλος κύκλος δεκαετιών και όσο για τη λύση, θα πρέπει να αναζητηθεί σε οδούς μη περπατημένες.  Πέρα από ανάγκη, είναι και καθήκον – καθήκον για όλους και για διαφορετικούς λόγους για τον καθένα. Για τους εαυτούς μας, τα παιδιά μας, τους γονείς μας, τις ιδέες μας, τα όνειρά μας – για ο,τιδήποτε στο οποίο ο καθένας από εμάς πιστεύει και αισθάνεται πως του χρωστά μιαν ελπίδα και μια –κερδισμένη- μάχη. Η αλήθεια, μάλιστα, είναι πως οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, αποφανθήκαμε κάποια στιγμή ότι τα πράγματα πρέπει γενικώς να αλλάξουν, χωρίς όμως στις περισσότερες περιπτώσεις να προχωρήσουμε περαιτέρω το σκεπτικό μας και να στήσουμε ένα ουσιαστικό σχέδιο.

Θα πρέπει, πρώτα, να αποτινάξουμε από πάνω μας την νοοτροπία των προβάτων που φροντίζουν να βρίσκονται πάντοτε μαζί, διότι μόνα τους τρέμουν από φόβο και ανασφάλεια. Δε χρειαζόμαστε καθοδηγητές να μας πάρουν από το χέρι, να μας μαζέψουν σαν σε κοπάδι, να «μας βγάλουν στους δρόμους» και να μας πείσουν για τα αυτονόητα: να διεκδικήσουμε, ας πούμε, την ίδια μας τη ζωή. Άλλωστε, τα κοπάδια ήταν ανέκαθεν, εκτός από ανώνυμα, άβουλα, ανεύθυνα και ανώριμα. Η αλήθεια είναι ότι δε χρειάζεται να κρυφτούμε, για άλλη μια φορά, πίσω από άλλους που θα αναλάβουν τις ευθύνες για εμάς.

Η αλλαγή θα ξεκινήσει από τον εαυτό μας και μόνον, όσο τετριμμένο και αν ακούγεται αυτό. Διότι ο καθένας από εμάς έχει σημασία και δύναμη και άρα, η τελική του στάση θα μπορούσε να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των πραγμάτων. Φυσικά και όλοι μας είμαστε μέρος του κοινωνικού συνόλου, γι’αυτό και θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως κάθε μας πράξη έχει θετικό ή αρνητικό αντίκτυπο και στην ίδια την κοινωνία.


Ο αγώνας δεν είναι εύκολος, θα πρέπει να γίνουν πολλά. Χρειάζεται αφύπνιση συνειδήσεως, αναθεώρηση πολλές φορές της οπτικής μας γωνίας απέναντι στον εαυτό μας, την κοινωνία και τις αποφάσεις μας που σχετίζονται άμεσα μ’αυτή. Είναι ώρα να αναλάβουμε με ωριμότητα τις ευθύνες μας και να βγούμε μπροστά, να μάθουμε να λέμε «όχι» και να σηκώνουμε το κεφάλι, ακόμα και αν αυτό είναι εις βάρος μας. Να αντισταθούμε στο να πουλήσουμε τις ιδέες μας ανεξαρτήτως αντιτίμου και στο να υποταχθούμε σ’ αυτούς που σιχαινόμαστε. Ο στόχος αξίζει όλες τις μάχες του κόσμου:  να σπάσουν οι αλυσίδες που κρατούν δεμένη τη ζωή μας.

Ας μη γελιόμαστε. Οι μεγάλες και ουσιαστικές ανατροπές δε γίνονται χωρίς μεγάλες και ουσιαστικές θυσίες.

Τέλος, δε τρέφω την αυταπάτη πως η ανατροπή είναι εύκολη. Πολλές φορές ίσως θα νικηθούμε, μα άλλες –πιθανώς λιγότερες- θα νικήσουμε. Το θέμα είναι, άνθρωπε, να μη το βάλεις κάτω.

Διότι μη ξεχνάς… οι «Λερναίες Ύδρες» δεν ήσαν ποτέ ανίκητες.

Πάντοτε χρειαζόταν μοναχά ένας ήρωας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου