Αίτια, Συνθήκες και η Ελληνική Πραγματικότητα
Η μεγάλη κρίση που ξέσπασε στην Μητρόπολη του Καπιταλισμού κι εξαπλώνεται με επιδημική ταχύτητα σε όλο το πλανήτη, γκρεμίζει τη θεωρία περί αυτορύθμισης των αγορών και παγκόσμιας ευημερίας μέσα απ' αυτή. Η αποκαθήλωση των θεωριών της ασυδοσίας φανέρωσε μια εικόνα που δηλώνει την αγριότητα του καπιταλισμού.
Δισεκατομμύρια σε "πιστωτικά παράγωγα" που στην πραγματικότητα δεν αντιπροσωπεύουν παρά ασήμαντο ποσοστό της χρηματιστηριακής τους αξίας, κλοπή του αποταμιευτικού πλούτου, ευτελισμό της ζωής στην περίπτωση των εκατοντάδων χιλιάδων κατασχεμένων σπιτιών, φορολογική αφαίμαξη για τη συντήρηση του τραπεζικού συστήματος, καταβαράθρωση της πραγματικής οικονομίας.
Αν ο κομμουνισμός κατέρρευσε, γιατί αντιστρατευόταν την δημιουργικότητα και την ελευθερία της ανθρώπινης φύσης, ο καπιταλισμός εξακολουθεί να θριαμβεύει καταστροφικά, γιατί εξάπτει την ματαιοδοξία και την απληστία.
Το σύστημα και οι προοπτικές του
Η καπιταλιστική εξέλιξη, όπως την επιδιώκουν οι κύριοι εκφραστές της μέσω του χρηματιστηριακού, τραπεζικού και βιομηχανικού κεφαλαίου, θέτει ορισμένους κεντρικούς στόχους που σήμερα αποτελούν όψεις της κρίσης. Η κατάργηση των πιστωτικών ελέγχων, η κατάργηση του κρατικού και κοινωνικού παράγοντα, η πλήρης και άνευ όρων απελευθέρωση των αγορών, ο νέος παγκόσμιος καταμερισμός εργασίας με ευθύνη και αποκλειστικό έλεγχο των επενδυτών. Η προσπάθεια για την παγκοσμιοποίηση, όπως οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές της έχουν προβλέψει, θα αντιμετωπίσει ανάλογες μεγάλες κρίσεις, που θα αποδομήσουν πλήρως θεσμούς, κράτη και εθνικές οικονομίες. Επιχειρείται στην ουσία ο παγκόσμιος έλεγχος της παραγωγής και της ζήτησης καθώς και ο πλήρης έλεγχος των φυσικών πόρων.
Παραμένουν, όμως, απρόβλεπτοι παράγοντες, όπως η αναζήτηση άλλων σχημάτων πλανητικής επιρροής (Ρωσία, Κίνα), η ροπή αυθαίρετου πλουτισμού, που σε περιπτώσεις όπως των Η.Π.Α δυναμιτίζει ολόκληρο το σύστημα, η διατήρηση των εθνικών οικονομιών, που παραμένουν κύριοι παράγοντες στον καθορισμό της διεθνούς οικονομίας παρά την προέλαση των πολυεθνικών.
Παγκόσμιο Περιβάλλον και Ελλάδα
Η Ελληνική οικονομία παρακολουθεί την κρίση εντεταγμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση με μάλλον περιορισμένες δυνατότητες αντίδρασης. Ποιά είναι όμως τα ιδιαίτερα στοιχεία της ελληνικής περίπτωσης; Από την μία πλευρά η ελληνική οικονομία παρουσιάζει την εικόνα μιας οικονομίας χωρίς παραγωγική υπόσταση. Μετά από μια πορεία αποβιομηχάνισης και εσφαλμένων προσανατολισμών στην γεωργία και τους κλάδους της, ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός, όχι αναγκαία από μόνος του, αλλά κυρίως από την κοντόφθαλμη πολιτική των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων, έχει οδηγήσει σε μια περιφερειακή οικονομία ειδικών μορφών ανάπτυξης. Η ενεργειακή εξάρτηση είναι πλήρης, η παραοικονομία είναι κυρίαρχη, η γραφειοκρατία πανίσχυρη, τα ολιγοπώλια ακμάζουν. Μια στρεβλή οικονομία, όπου ο καθένας προσπαθεί να επιβιώσει. Η νοθεία ιδεών που επικράτησε στην μεταπολεμική Ελλάδα επέβαλε τα χειρότερα κομμάτια από κάθε ρεύμα σκέψης. Έτσι ο ανταγωνισμός δεν λειτουργεί και τα σύγχρονα μονοπώλια κατορθώνουν να πληρώνει ο έλληνας το ελαιόλαδο ακριβότερα από τον κάτοικο του Βερολίνου. Στα πλαίσια του "συμφώνου σταθερότητας" η ελληνική οικονομία ασφυκτιά, ενώ και οι συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που απαγορεύουν την κρατική παρέμβαση περιορίζουν δραστικά την δυνατότητα ενίσχυσης μιας εγχώριας επιχειρηματικότητας.
Από την άλλη πλευρά η ελληνική οικονομία χαρακτηρίζεται από την ιδιαιτερότητα της μικρομεσαίας επιχείρησης. Εκατοντάδες χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις συγκροτούν μια εθνική οικονομία, που, παρά τις προσπάθειες να οδηγηθεί σε ένα άλλο μοντέλο, παραμένει με αυτή τη συγκρότηση. Σ' αυτό ακριβώς το μοντέλο επιχείρησης βασίζεται και η απασχόληση στη χώρα μας. Μια αντιμετώπιση της κρίσης οφείλει, λοιπόν, να λάβει υπ’ όψιν του αυτό ακριβώς το δεδομένο.
Οι τράπεζες στην Ελλάδα, που αποδεδειγμένα είναι ισχυρές, καθώς η εμπορική πολιτική τους υπήρξε αμείλικτη προς τα νοικοκυριά και τους μικρούς επιχειρηματίες, βρίσκουν μια ακόμα ευκαιρία πλουτισμού καθώς με χρήμα από το κράτος - άρα από τους φορολογούμενους - καλούνται να χορηγήσουν πιστώσεις. Αυτή η προσήλωση στις τράπεζες, που εκπορεύεται από τις δεσμεύσεις, πρέπει να ξεπεραστεί. Τα μισά χρήματα από αυτά που διατίθενται θα μπορούσαν να δώσουν πραγματική ώθηση τόσο στη λειτουργία και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων όσο και στην πολυπόθητη αύξηση της ζήτησης. Υπάρχουν κρατικές τράπεζες, μπορούν να σχηματιστούν συνεταιριστικές καθώς και αύξηση της εγγυοδοσίας. Τα χρήματα δεν πρέπει να γίνουν και πάλι "ακριβά", ενώ πρέπει να σταματήσει ο πλουτισμός από το χρήμα , να παύσει η νομιμοφανής τοκογλυφία και μάλιστα με τις ευλογίες του κράτους. Τα επιτόκια που διαμορφώνει το τραπεζικό ολιγοπώλιο σε βάρος του δανειολήπτη είναι το αίσχος της εποχής μας. Οι περιβόητες διμερείς συμβάσεις μεταξύ δανειοληπτών και τραπεζών είναι έξω από κάθε έννοια δικαίου αφού η θέση δυνάμεως είναι αυτή που επιβάλλει αποφάσεις.
Το εθνικό κράτος απέναντι στις εξελίξεις
Η οργανωμένη και συνεκτική κοινωνία, το κράτος, η εθνική οικονομία αποτελούν τους μόνους προνομιακούς χώρους για να ξεπεραστεί η κρίση. Γι' αυτό και θα πρέπει να υπερβούμε τα νεοφιλελεύθερα δόγματα. Η κρατική παρουσία τόσο στην υποκίνηση της επιχειρηματικότητας όσο και στην αποκατάσταση ενός εθνικού σχεδιασμού δράσεων, η αξιοποίηση του εθνικού πλούτου που παραμένει κατά μυστηριώδη τρόπο αναξιοποίητος, η σύμμετρη και συμβατή με το περιβάλλον περιφερειακή ανάπτυξη, η συστηματική προσπάθεια για ενεργειακή αυτονομία, που είναι εφικτή σε βάθος τεσσάρων χρόνων, αν υπάρξει η βούληση από την ηγεσία, μπορούν να δημιουργήσουν το κατάλληλο κλίμα για μια ευτυχισμένη ελληνική κοινωνία.
Οι δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές, κτίρια, ενέργεια, περιβάλλον με σύγχρονες και λειτουργικές λύσεις, και όχι με το τεράστιο γραφειοκρατικό κόστος ή με τις φοβερές ρεμούλες των εργολάβων, μπορούν σε λιγότερο από διετία να δώσουν άμεσες λύσεις.
Να εγκαταλειφθούν οι θεωρήσεις που θέλουν την χώρα παράδεισο της παραοικονομίας, της φούσκας, του κακοφορμισμένου περιφερειακού καπιταλισμού. Οι οικονομικές δυνατότητες της Ελλάδας είναι τέτοιες, που επιτρέπουν την ανασυγκρότησή της. Κανένα σύμφωνο σταθερότητας και κανένα μνημόνιο δεν πρέπει να δεσμεύουν το κράτος σ' αυτή την κρίσιμη φάση. Όλες οι συνταγές της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών αποδείχτηκαν ολέθριες.
Η ανάπτυξη σε όλους του τομείς παραγωγής ή, έστω, σε πολλούς κλάδους των τομέων είναι κλειδί τόσο για μια ουσιαστική ανάπτυξη όσο και για υγιή πολιτική απασχόλησης. Τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια που μεταφέρθηκαν για επενδύσεις σε χώρες της Βαλκανικής χωρίς ουσιαστικό σχεδιασμό δεν είναι παρά περιπέτεια. Η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, με πολύ μεγαλύτερο εργατικό κόστος, χάρη στην αξιοποίηση τεχνολογιών και βελτίωση της ποιότητας διατήρησαν και ανέπτυξαν τις επιχειρήσεις τους.
Αν η Ελλάδα καταρρεύσει, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να κάνει πολύ λίγα, το δε Νομισματικό Ταμείο σημαίνει πλήρης κατοχή και δυστυχία. Αυτό, άλλωστε, το ισχυριζόμασταν πολύ πριν τη σύναψη μνημονίου με το Δ.Ν.Τ. και δυστυχώς σήμερα το βιώνει έντονα ολόκληρος ο ελληνικός λαός. Άρα μια εθνική οικονομία με πραγματική παραγωγή και στόχους μπορεί να είναι έξω από τα σύγχρονα μοντέλα ανάπτυξης, που απορρίπτουν κάθε σχεδιασμό και κρατική συμμετοχή, αλλά τον προτιμούμε. Ξέρουμε με βεβαιότητα, ότι ο δανεισμός που συντηρεί τον υπερκαταναλωτισμό μοιραία θα οδηγήσει σε αδιέξοδο. Αντίθετα ο πραγματικός πλούτος είναι αυτός που προκύπτει από την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών.
Η κρίση του διεθνούς οικονομικού συστήματος μας δείχνει την ανάγκη αφύπνισης των κοινωνιών.
Ας μην αφήνουμε τις τύχες μας και αυτές των παιδιών μας στα χέρια των απίθανων μάνατζερς, που, αποκομμένοι από κάθε πραγματικότητα, σχεδιάζουν αγορές σε όλο τον πλανήτη, μετακινούν πληθυσμούς και οραματίζονται συσσωματώσεις. Ας ξαναθυμηθούμε, ότι η οικονομία πρέπει να έπεται των πολιτικών αποφάσεων.
Η μεγάλη κρίση που ξέσπασε στην Μητρόπολη του Καπιταλισμού κι εξαπλώνεται με επιδημική ταχύτητα σε όλο το πλανήτη, γκρεμίζει τη θεωρία περί αυτορύθμισης των αγορών και παγκόσμιας ευημερίας μέσα απ' αυτή. Η αποκαθήλωση των θεωριών της ασυδοσίας φανέρωσε μια εικόνα που δηλώνει την αγριότητα του καπιταλισμού.
Δισεκατομμύρια σε "πιστωτικά παράγωγα" που στην πραγματικότητα δεν αντιπροσωπεύουν παρά ασήμαντο ποσοστό της χρηματιστηριακής τους αξίας, κλοπή του αποταμιευτικού πλούτου, ευτελισμό της ζωής στην περίπτωση των εκατοντάδων χιλιάδων κατασχεμένων σπιτιών, φορολογική αφαίμαξη για τη συντήρηση του τραπεζικού συστήματος, καταβαράθρωση της πραγματικής οικονομίας.
Αν ο κομμουνισμός κατέρρευσε, γιατί αντιστρατευόταν την δημιουργικότητα και την ελευθερία της ανθρώπινης φύσης, ο καπιταλισμός εξακολουθεί να θριαμβεύει καταστροφικά, γιατί εξάπτει την ματαιοδοξία και την απληστία.
Το σύστημα και οι προοπτικές του
Η καπιταλιστική εξέλιξη, όπως την επιδιώκουν οι κύριοι εκφραστές της μέσω του χρηματιστηριακού, τραπεζικού και βιομηχανικού κεφαλαίου, θέτει ορισμένους κεντρικούς στόχους που σήμερα αποτελούν όψεις της κρίσης. Η κατάργηση των πιστωτικών ελέγχων, η κατάργηση του κρατικού και κοινωνικού παράγοντα, η πλήρης και άνευ όρων απελευθέρωση των αγορών, ο νέος παγκόσμιος καταμερισμός εργασίας με ευθύνη και αποκλειστικό έλεγχο των επενδυτών. Η προσπάθεια για την παγκοσμιοποίηση, όπως οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές της έχουν προβλέψει, θα αντιμετωπίσει ανάλογες μεγάλες κρίσεις, που θα αποδομήσουν πλήρως θεσμούς, κράτη και εθνικές οικονομίες. Επιχειρείται στην ουσία ο παγκόσμιος έλεγχος της παραγωγής και της ζήτησης καθώς και ο πλήρης έλεγχος των φυσικών πόρων.
Παραμένουν, όμως, απρόβλεπτοι παράγοντες, όπως η αναζήτηση άλλων σχημάτων πλανητικής επιρροής (Ρωσία, Κίνα), η ροπή αυθαίρετου πλουτισμού, που σε περιπτώσεις όπως των Η.Π.Α δυναμιτίζει ολόκληρο το σύστημα, η διατήρηση των εθνικών οικονομιών, που παραμένουν κύριοι παράγοντες στον καθορισμό της διεθνούς οικονομίας παρά την προέλαση των πολυεθνικών.
Παγκόσμιο Περιβάλλον και Ελλάδα
Η Ελληνική οικονομία παρακολουθεί την κρίση εντεταγμένη στην Ευρωπαϊκή Ένωση με μάλλον περιορισμένες δυνατότητες αντίδρασης. Ποιά είναι όμως τα ιδιαίτερα στοιχεία της ελληνικής περίπτωσης; Από την μία πλευρά η ελληνική οικονομία παρουσιάζει την εικόνα μιας οικονομίας χωρίς παραγωγική υπόσταση. Μετά από μια πορεία αποβιομηχάνισης και εσφαλμένων προσανατολισμών στην γεωργία και τους κλάδους της, ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός, όχι αναγκαία από μόνος του, αλλά κυρίως από την κοντόφθαλμη πολιτική των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων, έχει οδηγήσει σε μια περιφερειακή οικονομία ειδικών μορφών ανάπτυξης. Η ενεργειακή εξάρτηση είναι πλήρης, η παραοικονομία είναι κυρίαρχη, η γραφειοκρατία πανίσχυρη, τα ολιγοπώλια ακμάζουν. Μια στρεβλή οικονομία, όπου ο καθένας προσπαθεί να επιβιώσει. Η νοθεία ιδεών που επικράτησε στην μεταπολεμική Ελλάδα επέβαλε τα χειρότερα κομμάτια από κάθε ρεύμα σκέψης. Έτσι ο ανταγωνισμός δεν λειτουργεί και τα σύγχρονα μονοπώλια κατορθώνουν να πληρώνει ο έλληνας το ελαιόλαδο ακριβότερα από τον κάτοικο του Βερολίνου. Στα πλαίσια του "συμφώνου σταθερότητας" η ελληνική οικονομία ασφυκτιά, ενώ και οι συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που απαγορεύουν την κρατική παρέμβαση περιορίζουν δραστικά την δυνατότητα ενίσχυσης μιας εγχώριας επιχειρηματικότητας.
Από την άλλη πλευρά η ελληνική οικονομία χαρακτηρίζεται από την ιδιαιτερότητα της μικρομεσαίας επιχείρησης. Εκατοντάδες χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις συγκροτούν μια εθνική οικονομία, που, παρά τις προσπάθειες να οδηγηθεί σε ένα άλλο μοντέλο, παραμένει με αυτή τη συγκρότηση. Σ' αυτό ακριβώς το μοντέλο επιχείρησης βασίζεται και η απασχόληση στη χώρα μας. Μια αντιμετώπιση της κρίσης οφείλει, λοιπόν, να λάβει υπ’ όψιν του αυτό ακριβώς το δεδομένο.
Οι τράπεζες στην Ελλάδα, που αποδεδειγμένα είναι ισχυρές, καθώς η εμπορική πολιτική τους υπήρξε αμείλικτη προς τα νοικοκυριά και τους μικρούς επιχειρηματίες, βρίσκουν μια ακόμα ευκαιρία πλουτισμού καθώς με χρήμα από το κράτος - άρα από τους φορολογούμενους - καλούνται να χορηγήσουν πιστώσεις. Αυτή η προσήλωση στις τράπεζες, που εκπορεύεται από τις δεσμεύσεις, πρέπει να ξεπεραστεί. Τα μισά χρήματα από αυτά που διατίθενται θα μπορούσαν να δώσουν πραγματική ώθηση τόσο στη λειτουργία και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων όσο και στην πολυπόθητη αύξηση της ζήτησης. Υπάρχουν κρατικές τράπεζες, μπορούν να σχηματιστούν συνεταιριστικές καθώς και αύξηση της εγγυοδοσίας. Τα χρήματα δεν πρέπει να γίνουν και πάλι "ακριβά", ενώ πρέπει να σταματήσει ο πλουτισμός από το χρήμα , να παύσει η νομιμοφανής τοκογλυφία και μάλιστα με τις ευλογίες του κράτους. Τα επιτόκια που διαμορφώνει το τραπεζικό ολιγοπώλιο σε βάρος του δανειολήπτη είναι το αίσχος της εποχής μας. Οι περιβόητες διμερείς συμβάσεις μεταξύ δανειοληπτών και τραπεζών είναι έξω από κάθε έννοια δικαίου αφού η θέση δυνάμεως είναι αυτή που επιβάλλει αποφάσεις.
Το εθνικό κράτος απέναντι στις εξελίξεις
Η οργανωμένη και συνεκτική κοινωνία, το κράτος, η εθνική οικονομία αποτελούν τους μόνους προνομιακούς χώρους για να ξεπεραστεί η κρίση. Γι' αυτό και θα πρέπει να υπερβούμε τα νεοφιλελεύθερα δόγματα. Η κρατική παρουσία τόσο στην υποκίνηση της επιχειρηματικότητας όσο και στην αποκατάσταση ενός εθνικού σχεδιασμού δράσεων, η αξιοποίηση του εθνικού πλούτου που παραμένει κατά μυστηριώδη τρόπο αναξιοποίητος, η σύμμετρη και συμβατή με το περιβάλλον περιφερειακή ανάπτυξη, η συστηματική προσπάθεια για ενεργειακή αυτονομία, που είναι εφικτή σε βάθος τεσσάρων χρόνων, αν υπάρξει η βούληση από την ηγεσία, μπορούν να δημιουργήσουν το κατάλληλο κλίμα για μια ευτυχισμένη ελληνική κοινωνία.
Οι δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές, κτίρια, ενέργεια, περιβάλλον με σύγχρονες και λειτουργικές λύσεις, και όχι με το τεράστιο γραφειοκρατικό κόστος ή με τις φοβερές ρεμούλες των εργολάβων, μπορούν σε λιγότερο από διετία να δώσουν άμεσες λύσεις.
Να εγκαταλειφθούν οι θεωρήσεις που θέλουν την χώρα παράδεισο της παραοικονομίας, της φούσκας, του κακοφορμισμένου περιφερειακού καπιταλισμού. Οι οικονομικές δυνατότητες της Ελλάδας είναι τέτοιες, που επιτρέπουν την ανασυγκρότησή της. Κανένα σύμφωνο σταθερότητας και κανένα μνημόνιο δεν πρέπει να δεσμεύουν το κράτος σ' αυτή την κρίσιμη φάση. Όλες οι συνταγές της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών αποδείχτηκαν ολέθριες.
Η ανάπτυξη σε όλους του τομείς παραγωγής ή, έστω, σε πολλούς κλάδους των τομέων είναι κλειδί τόσο για μια ουσιαστική ανάπτυξη όσο και για υγιή πολιτική απασχόλησης. Τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια που μεταφέρθηκαν για επενδύσεις σε χώρες της Βαλκανικής χωρίς ουσιαστικό σχεδιασμό δεν είναι παρά περιπέτεια. Η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, με πολύ μεγαλύτερο εργατικό κόστος, χάρη στην αξιοποίηση τεχνολογιών και βελτίωση της ποιότητας διατήρησαν και ανέπτυξαν τις επιχειρήσεις τους.
Αν η Ελλάδα καταρρεύσει, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να κάνει πολύ λίγα, το δε Νομισματικό Ταμείο σημαίνει πλήρης κατοχή και δυστυχία. Αυτό, άλλωστε, το ισχυριζόμασταν πολύ πριν τη σύναψη μνημονίου με το Δ.Ν.Τ. και δυστυχώς σήμερα το βιώνει έντονα ολόκληρος ο ελληνικός λαός. Άρα μια εθνική οικονομία με πραγματική παραγωγή και στόχους μπορεί να είναι έξω από τα σύγχρονα μοντέλα ανάπτυξης, που απορρίπτουν κάθε σχεδιασμό και κρατική συμμετοχή, αλλά τον προτιμούμε. Ξέρουμε με βεβαιότητα, ότι ο δανεισμός που συντηρεί τον υπερκαταναλωτισμό μοιραία θα οδηγήσει σε αδιέξοδο. Αντίθετα ο πραγματικός πλούτος είναι αυτός που προκύπτει από την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών.
Η κρίση του διεθνούς οικονομικού συστήματος μας δείχνει την ανάγκη αφύπνισης των κοινωνιών.
Ας μην αφήνουμε τις τύχες μας και αυτές των παιδιών μας στα χέρια των απίθανων μάνατζερς, που, αποκομμένοι από κάθε πραγματικότητα, σχεδιάζουν αγορές σε όλο τον πλανήτη, μετακινούν πληθυσμούς και οραματίζονται συσσωματώσεις. Ας ξαναθυμηθούμε, ότι η οικονομία πρέπει να έπεται των πολιτικών αποφάσεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου